به گزارش عصراترک، " از دری که فقر آید، ایمان از پنجره بیرون می رود " حدیث معروفی است که واقعیت آن را در مناطق آسیب پذیر می توان به وضوح مشاهده کرد.

سکونتگاه های غیر رسمی شهری که به زبان عامیانه مناطق حاشثیه نشین نامیده می شوند، تعریف واقعی از پیامدهای بیکاری و فقر بر بروز آسیب های اجتماعی را انعکاس می دهند.

وضعیت نامناسب اقتصادی، تولیدی همچنین فرصت های نابرابر اشتغال، بیکاری را رقم می زند، بیکاری نیز فقر و تنگنای معیشتی را در پی دارد.

فقر و تنگنای معیشتی نیز فشار روانی افراد، کاهش آستانه تحمل و صبر افراد در برابر رفتارها و انتظارات اعضای خانواده و دیگر اقشار جامعه، خشونت های خانگی، نزاع های فردی و اجتماعی، گرایش به مشاغل کاذب از جمله خرده فروشی مواد مخدر و یا باندهای مافیایی و یا سرقت های خرد و خشن و یا طلاق و یا مهاجرت و یا تکدی گری یا اعتیاد و فرزند فروشی و ... را به دنبال دارد.

و آنچه که مهمتر است با بروز این آسیب های اجتماعی، احساس امنیت اجتماعی از میان عموم مردم رخت بر می بندد و جای آن را نگرانی هایی پر می کند که شاید حتی روی تصمیم بر فرزندآوری نیز اثر بگذارد.

با توجه به اینکه بیکاری و تنگنای معیشتی، هر یک از گرفتاران خود را به جهتی سوق می دهد، با این وجود نکته قابل تامل آن است که عده ای نیز ترجیح می دهند با حفظ شرافت انسانی خود به دریافت کمک های دولتی قناعت کنند، عده ای نیز به دنبال شاگردی کردن و عده ای دیگر به دنبال کسب مهارتی برای آینده سازی و یا بدست آوردن شغلی که حداقل های زندگی را تامین کنند، می روند.

اما همواره چراغ های روشنی هم وجود دارد و افرادی با تکیه بر هوش و یا روحیه ریسک پذیری بالای خود، خواسته اند و توانسته اند سرنوشت خود را به گونه ای شایسته رقم بزنند که با انجام تحصیل همراه با مشقت برای رسیدن با مشاغلی با درآمدهایی بالا که یک زندگی متوسط و یا مرفه را بسازد ، جهت دهند.

اما هر چه هست افراد و خانواده های آسیب پذیر در تنگناهای مالی، معیشتی و بیکاری چه رویه مثبت و چه رویه منفی را در پیش بگیرند، این مسئولیت از حکومت گرفته نمی شود که به فکر بهبود وضعیت اقتصادی،تولیدی و خلق فرصت های اشتغال برای مردم همچنین نسل هایی که روزی به سن کارجویی و ازدواج می رسند، نباشد.

بنابراین تصمیمات و اقدامات مسئولان اجرایی قوا و مدیران در دستگاه های اجرایی سطح کشور باید به گونه ای باشد که شرایط بد اقتصادی و تولیدی را تغییر دهد و جامعه را به رسیدن به فرصت های مناسب شغلی امیدوار کند.

البته نباید از یاد برد که تحول اقتصادی برای بهبود وضعیت اقتصادی به تنهایی برای جامعه کافی نیست بلکه جامعه علاوه بر تحول اقتصادی به نهضت مهارت آموزی همچنین کسب مهارت های زندگی، ارتباطی و فرزندآوری نیز نیازمند است که اگر این حلقه ها در کنار یکدیگر نباشند، هر یک از این حلقه ها به تنهایی نمی توانند بر کاهش آسیب های اجتماعی اشاره شده و بازگرداندن احساس امنیت به جامعه موثر باشند.

بی انگیزگی جوانان ساکن در مناطق حاشیه نشین نسبت به مهارت آموزی

در همین باره، یک فعال اجتماعی ساکن در مرکز خراسان شمالی درباره مشاهدات خود از بروز آسیب های اجتماعی متاثر از فقر و بیکاری در شهر بجنورد اظهار کرد: با توجه به اینکه در سکونتگاه های غیر رسمی شهر بجنورد، امکانات دسترسی به دریافت آموزش های مهارتی بسیار پایین است و یا اصلا وجود ندارد، بنابراین بیکاری ناشی از فقدان مهارت های آموزشی در نسلی که باید شاغل باشد را بیشتر مشاهده کرده ام.

این فعال اجتماعی افزود: عده ای از افراد ساکن در این مناطق نیز به شغل های کاذب از جمله مواد فروشی مشغول بوده اند.

وی خاطرنشان کرد: نوجوانان و جوانان ساکن در این مناطق اوغات فراغت دارند اما هیچ انگیزه ای برای مهارت آموزی و آینده نگری ندارند.

این فعال اجتماعی یادآور شد: مواد فروشی، اعتیاد، سرقت، تکدی گری، کودکان کار، نوزاد فروشی، تعرض از دیگر آسیب های اجتماعی اتفاق افتاده ای بوده اند که در مناطق سکونتگاه های غیر رسمی شهر بجنورد مشاهده کرده ام.

وی تصریح کرد: ساکنان این مناطق به برقراری عدالت اقتصادی، عمرانی، اجتماعی، آموزشی و اشتغالزایی بسیار نیازمند هستند.

نبود عدالت آموزشی و مهارتی برای مناطق آسیب پذیر

یک فعال اجتماعی دیگر نیز در گفت و گو با عصر اترک در این باره عنوان کرد: طلاق از پیامدهای مهم بیکاری و فقر است که برخی از خانواده های آسیب پذیر و دارای تمکن مالی ضعیف و نیازمند را گرفتار کرده است.

این فعال اجتماعی افزود: در عین حال، سوء تغذیه، کارگری زنان خانواده در منازل دیگر با دستمزدهای پایین، سرقت اموال بیت المال و مردم، ابتلا به مصرف مواد مخدر از دیگر پیامدهای شایع خانواده های گرفتار در بیکاری و فقر هستند که در مناطق حاشیه نشین بجنورد و سطح استان مشاهده کرده ام.

وی همچنین با اشاره به اینکه در خراسان شمالی بسیاری را در حِرف مختلف وابسته به صنعت ساختمان مشغول به کار بوده اند، گفت: طی چند سال اخیر رکود این صنعت بسیاری را بیکار کرده است.

این فعال اجتماعی تصریح کرد: رونق گیری صنعت ساختمان و دیگر فعالیت های صنعتی و کشاورزی قطعا موجب بهبود وضعیت تولید و اشتغال استان خواهد شد که این امر در میان و بلند مدت بر کاهش آسیب های اجتماعی بسیار موثر است.

در عین حال، وی بر لزوم انتقال آموزش های فنی و حرفه ای به مناطق حاشیه نشین و روستایی که از عدالت آموزشی و مهارتی کمتری برخوردار هستند، تاکید کرد و افزود: نوجوانان و جوانان جویای کار با کسب این مهارت ها قطعا می توانند مسیر آینده سازی خود را پیدا کنند.

عادت خانواده های آسیب پذیر به کمک های دولت

مجید الهی راد، مدیر کل کمیته امداد خراسان شمالی نیز بیان کرد: متاسفانه هر چند که خانواده های مددجویان این نهاد در استان متاثر از بیکاری و فقر گرفتار مشکلات مختلفی هستند، با این وجود، شاهد هستیم که تعدادی از جوانان و نوجوانان این خانواده ها که حتی توانایی کار را دارند هیچ تمایل و اراده ای برای کار کردن ندارند.

الهی راد افزود: عده ای حتی به بیکاری و وابستگی به کمک های یارانه ای و کمک های کمیته امداد عادت کرده اند که آنان بر تغییر وضعیت زندگی و بهبود معیشت زندگی خود هیچ تمایلی و علاقه ای به انجام آن نشان نمی دهند.

 افزایش 25 درصدی سرقت در استان

سردار سعید مطهری زاده، فرمانده انتظامی خراسان شمالی نیز از افزایش 25 درصدی وقوع سرقت ها در سطح استان طی چهار ماه گذشته از سال جاری در مقایسه با مدت مشابه آن در سال گذشته گلایه کرد و ریشه آن را در بیکاری و فقر دانست.

مطهری زاده همچنین از افزایش تمایل مصرف از مواد مخدر سنتی به صنعتی در استان نیز ابراز نگرانی کرد و آن را یک زنگ خطر بسیار مهم برای خانواده ها و جامعه برشمرد.

بازدارنده نبودن قانون در پیشگیری از آسیب های اجتماعی

محمد مهدی علی نیا، از وکلای خراسان شمالی نیز اظهار کرد: هنوز تا به کنون هیچ آمار رسمی از تعداد واقعی جرم هایی که متاثر از بیکاری و فقر در استان رخ داده اند، منتشر نشده است.

علی نیا افزود: هنوز به طور قطعی از سن مجرمان و میزان درآمد مجرمان اطلاعات دقیقی ارائه نشده است.

وی بیان کرد: بر اساس پرونده هایی که در اختیار داشته ام و از گفت و گو با دیگر وکلای استان بر اساس تجربه می توان گفت که افزایش تورم و کاهش اشتغال موجب افزایش سرقت ها در استان شده اند که در این وضعیت، جمعیت سرقت اولی ها رو به افزایش است.

این وکیل افزود: تجربه اول از سرقت معمولا ارتکاب به سرقت های بعدی را نیز به همراه دارد که مسئله ای خطرناک است.

وی همچنین تصریح کرد: با توجه به اینکه بیکاری و فقر، فشارهای روانی برای سرپرستان خانوادهای بیکار و بیکار شده را به همراه می آورد، این مسئله به بروز خشونت های خانگی، ضرب و جرح در میان اعضای خانواده، فراری شدن مردان از خانه، خودکشی، قتل و طلاق منجر شده است.

علی نیا تاکید کرد: قانون به عنوان یک اهرم بازدارنده هیچ قالبیت پیشگیری در مقابل آسیب های اجتماعی را ندارد.

وی بهبود وضعیت اقتصادی، فرهنگسازی، ارائه خدمات روانشناسی و جامعه شناسی را از مهمترین راهکارهای پیشگیرانه برای کاهش بروز آسیب های اجتماعی دانست.

ضرورت بهبود وضعیت اقتصادی، تولیدی، اشتغال برای کاهش آسیب های اجتماعی

حمید وظیفه شناس، روانشناس و کارشناس امور اجتماعی در استان نیز مهاجرت، رشد حاشیه نشینی و بروز جرایم خشن را از مهمترین پیامدهای بیکاری و فقر عنوان کرد.

وی طلاق های رسمی، عاطفی و صوری همچنین کاهش ازدواج، افزایش و یا کاهش سن ازدواج را از دیگر پیامدهای بیکاری و فقر دانست.

افزون بر این، وی بیان کرد: بیکاری و فقر بر خانواده های گرفتار در تنگناهای معیشتی چنان فشار روانی را وارد می کند که برخی از این گرفتاران برای بقای خود دست به هر کاری می زنند که این مسئله احساس امنیت اجتماعی در جامعه را به خطر می اندازد و این اتفاق سلامت روانی جامعه را به شدت تهدید خواهد کرد.

وی بر اهمیت بهبود وضعیت اقتصادی، تولیدی، اشتغال در سطح کشور بسیار تاکید کرد و گفت: افزون بر این، ارائه، انتقال و آموزش مهارت های زندگی، مهارت های ارتباط گیری، مهارت های همسرداری و فرزند پروری به جامعه و خانواده ها بسیار مهم است تا از افزایش آسیب های اجتماعی پیشگیری کرد.

 لزوم اجرای نهضت مهارت آموزی در مناطق آسیب پذیر

صادق اسپیدکار، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان شمالی نیز اظهار کرد: بروز تورم و بیکاری در مناطق روستایی، مهاجرت و ایجاد حاشیه نشینی را رقم می زند که این حاشیه نشینی، آسیب های اجتماعی قابل توجهی از جمله زباله گردی، اعتیاد، لااُبالی گری را رقم می زند که در استان نیز رخ داده اند.

علاوه بر این، اسپیدکار، کاهش آستانه تحمل اعضای خانواده مبتلا به بیکاری و فقر و به دنبال آن وقوع خشونت های خانگی را از دیگر پیامدهای بیکاری و فقر در استان دانست.

وی با تاکید بر لزوم انجام مطالعات جامع و کارشناسی درباره بیکاری، فقر و پیامدهای آن همچنین ارائه راهکارهای کارشناسانه و اراده دستگاه های اجرایی ذی ربط بر انجام آن، یادآور شد: ارائه آموزش های فنی و حرفه ای به ساکنان مناطق آسیب پذیر به منظور کمک به اشتغالزایی کارجویان این مناطق و کمک به ترک اعتیاد معتادان به منظور کاهش آسیب های اجتماعی بسیار ضروری است.

ارائه آموزش های مهارتی به مناطق حاد و بحرانی در دستور کار

مهدی رحمدل، مدیرکل آموزش های فنی و حرفه ای خراسان شمالی در گفت و گو با عصراترک اظهار کرد: فقدان مهارت های حرفه ای، افزایش بیکاری را رقم می زند.

رحمدل با تاکید بر لزوم ترویج فرهنگ نهضت مهارت آموزی در کشور و جای گرفتن آن در سبد هزینه های خانوار به عنوان یک سرمایه گذاری بلند مدت، بیان کرد: این اداره کل در سطح استان هر ساله ارائه آموزش های مهارتی فنی و حرفه ای از طریق مراکز دولتی و آموزشگاه های آزاد این مجموعه به 19 گروه هدف از جمله زنان سرپرست خانواده، عشایر، ساکنان مناطق روستایی و حاشیه نشین را بر عهده دارد.

وی گفت: از امسال ارائه آموزش های مهارتی در مناطق حاد و بحرانی به لحاظ آسیب های اجتماعی در شهرهای بجنورد، اسفراین و شیروان را نیز آغاز کرده ایم.

مدیرکل آموزش های فنی و حرفه ای خراسان شمالی خاطرنشان کرد: در خراسان شمالی بر اساس تصمیمات گرفته شده به دارندگان گواهینامه فنی و حرفه ای تسهیلات اشنغالزایی با هدف ایجاد فرصت های شغلی و کاهش آسیب های اجتماعی پرداخت می شود.

ارتباط با دفاتر کاریابی قبل از مهارت آموزی

محمد اربابی، مدیر توسعه کارآفرینی و اشتغال تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان شمالی نیز در گفت و گو با عصراترک عنوان کرد: قطعا آنچه که بازار به تامین نیروی ماهر نیاز دارد و با آنچه که دانشگاه ها به دانشجویان آموزش می دهند، متفاوت است.

اربابی بیان کرد: هرچند که عده ای شاید بدون تحقیق از دفاتر کاریابی فعال در استان به مهارت آموزی اقدام می کنند، با این وجود، رویه منطقی این است که کارجویان قبل از مهارت آموزی، ابتدا درباره اینکه چه چیزی را آموزش ببینند تا به کسب فرصت اشتغال منجر شود، با دفاتر کاریابی فعال دارای مجوز مراجعه کنند.

وی افزود: ماموریت دفاتر کاریابی دارای مجوز اتصال میان کارفرما و کارجو است.

مدیر توسعه کارآفرینی و اشتغال تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان شمالی خاطرنشان کرد: کارفرماها فرصت های شغلی واحدهای تولیدی خود را به دفاتر کاریابی ارائه می دهند تا نیروی های ماهر در واحدهای تولیدی و کارفرمایی جذب شوند.

در عین حال، اربابی بیان کرد: رشته آموزش های فنی و حرفه ای نیز هموراه باید به روز شود و با فضای کسب و کار منطقه انطباق داشته باشد.

انتهای پیام/سمانه قهرمانی